ARTISTS > Andrzej Pityński
ur. 1947
Rzeźba
W Stanach Zjednoczonych cieszy się sławą znakomitego twórcy
rzeźby pomnikowej i należy do elitarnego National Sculpture
Society (NSS). Jego artystyczne dokonania zostały wyróżnione
w albumie „Mistrzowie amerykańskiej rzeźby” oraz w leksykonie
„Kto jest kim w amerykańskiej rzeźbie”. W 2001 r. znalazł się wśród
ośmiu artystów wybranych przez specjalną komisję NSS do
zaprezentowania swych prac podczas corocznej prestiżowej
wystawy „Sculpture from New Yorker's Studios”.
Poprzez tematykę rzeźb Andrzej Pityński stał się „Ambasadorem Polskiej Historii”. Stworzył wiele monumentalnych pomników, które w swym ogromie są sugestywne ale i symboliczne. Prawie wszystkie znajdują w Stanach Zjednoczonych albo w Polsce.
Najpierw w krakowskiej ASP studiował na wydziale rzeźby u prof. M. Koniecznego i J. Bandury. Jeszcze przed dyplomem zrealizował pierwsze prace: pomnik Ignacego Paderewskiego, płaskorzeźbę królowej Jadwigi i rzeźbę „Kircholm”. Specjalizował się też w medalierstwie. W 1974 r. wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Rozpoczynał od prac na budowach i jednocześnie chodził na kursy w Arts Students League w Nowym Jorku. Jego zawodowa kariera rozpoczęła się w Sculpture House na Manhattanie, gdzie poznał techniki odlewów w brązie i powiększania pomników. Już w 1975 r. został asystentem A. Ettle’a – nestora amerykańskiej rzeźby. Dzięki jego rekomendacji znalazł się w Johnson Atelier –Technical Institute of Sculpture, a po kilku latach został dyrektorem czterech wydziałów modelowania artystycznego (powiększanie pomników, odlewnictwo, komponowanie brył przestrzennych).
Kolejna artystyczna droga Andrzeja Pityńskiego rozpoczęła się od rzeźby Artura Rubinsteina. Dziś wśród zrealizowanych projektów szczególne miejsce zajmują pomniki: Marii Curie-Skłodowskiej (Bayonne), „Sarmata” (Morris Museum), „Partyzanci” (Boston); Jerzego Popiełuszki (Trenton), papieża Jana Pawła II (Manhattan i Ulanów), „Mściciel” (Doylestown, Pensylwania; Amerykańska Częstochowa), „Katyń 1940” (Jersey City), „Pomnik Błękitnej Armii” (Warszawa).
Ten ostatni zwany także pomnikiem Czynu Zbrojnego Polonii Amerykańskiej jest darem Polonii i pierwszą tak monumentalną pracą Andrzeja Pityńskiego dla Polski. Powstawała przez prawie 4 lata w amerykańskim Instytucie Rzeźby. Artysta zastosował nowoczesne techniki odlewu metali i specjalne związki chemiczne, które „odtworzyły” kolorystykę mundurów żołnierzy „błękitnej armii”. Warszawski pomnik (odsłonięty w 1998 r.) ma 8 metrów wysokości i przedstawia trzech żołnierzy (kawalerzystę na koniu i dwóch piechurów) wyłaniających się z morskich fal.
Polonia Amerykańska zrealizowała również ideę pomnika – symbolu ofiar zbrodni katyńskiej. Znajduje się on w Jersey City w Nowym Jorku i uważany jest za jedno z najważniejszych dzieł Andrzeja Pityńskiego. Monumentalna rzeźba z brązu ustawiona na postumencie z napisem „Katyń 1940”, przedstawia oficera Wojska Polskiego przebitego bagnetem.
