Międzynarodowa EGERIA 2008
10 maja 2008 w Galerii Sztuki Współczesnej w Ostrowie Wielkopolskim ogłoszono wyniki XIV Salonu Plastyki EGERIA, w którym uczestniczyli artyści z Polski, Słowenii i Ukrainy. Jury w składzie Małgorzata Bilska – promotor sztuki, Tadeusz Gaworzewski, malarz, UAM Poznań; Marek Jakubek, malarz, ASP Wrocław, Władysław Serwatowski (przewodniczący), ASP Warszawa, Zdzisław Schubert, Muzeum Narodowe w Poznaniu przyznało: Grand Prix XIV EGERIA 2008 – Dagmara Angier-Sroka (ur.1980), za pracę malarską „Przyjaciele 3”. Nagroda Starosty Powiatu Ostrowskiego – Agnieszka Mazek (ur. 1976) za grafikę „Zagraj ze mną jeszcze raz”. Nagrodę Prezydenta Miasta Ostrowa Wielkopolskiego – Jarosław Sankowski (ur. 1962) za pracę malarską „Nagroda”. Nagrodę Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu – Marlena Promna (ur. 1980) za pracę malarską „Kompozycja strukturalna”. Na wystawie pokonkursowej otwartej do końca czerwca pokazano 52 prace 27 autorów. Jakie wartości mają nagrodzone w Ostrowie Wielkopolskim prace? Oceniając sztukę współczesną pamiętam błyskotliwą myśl sformułowaną przez malarza, grafika i rzeźbiarza francuskiego Georges’a Braque (1882-1963). Przekonywał on, że nikt, nawet sam malarz nie potrafi wyjaśnić tego jedynego, co w obrazie jest naprawdę istotne. Przyjmując to stwierdzenie za uniwersalne, uznaję, że w dziele sztuki warte jest tylko to, czego nie można racjonalnie wytłumaczyć. Trudność nowa polega na tym, że aforystycznej lapidarności nie trawią użytkownicy portali którzy chcą aby opisać i przybliżyć artystyczną rzeczywistość. Myśl zagęszczoną należy słowami rozrzedzić. Czym 52 dzieła pokazane na wystawie 14 Egerii 2008 i podpisane nazwiskami 27 autorów odróżniają się od wystaw przygotowanych po 13 konkursach wcześniejszych? Czy widzimy zjawisko nowe, które można nazwać ekspresją neoegeryjną czy raczej doświadczamy zdziwienia, zagubienia albo rozczarowania, które uzasadnia wprowadzenie neologizmu - postegerianizmu? Wpatrując się w wystawę jestem dobrej myśli. Prace niosą duży walor poznawczy i emocjonalny. Sztuka jest, aby denerwować i taki klimat zdarzał się w czasie sporu jurorów 14 Egerii. Młodzi autorzy deklarując się za awangardą stają się równocześnie konserwatywni. Ich dzieła, inspirowane artystyczną zmysłowością, my widzowie kształtujemy w odbiorze indywidualnym przez kod intelektualny i własnego doświadczenia. Cenię wysoko prace 14 Egerii, dlatego, że wyłoniła się zdecydowanie grupa twórców młodych. Osiemnastu (62%) wystawiających urodziło się po roku 1970. Rozdział nagród regulaminowych prawidłowość eksponuje jeszcze wyraźniej. Trzy nagrody zostają wpisane w życiorysy artystek urodzonych po 1975. Na wystawie, obok przewagi jakościowej, to artystki mają również przewagę nad składem swych kolegów . Uznaję atrakcyjność poziomu artystycznego 14 Egerii 2008 dlatego, że pojawiła się grupa autorów wyjątkowych. Laureatami są autorzy nietworzący w izolacji. Młodzi artyści są wrażliwi i otwarci na kontakty z odbiorcą swej twórczości. Te cechy czynią z Laureatów Egerii 2008 osobowości wyjątkowe. Każdy z nagrodzonych tkwi mocno w środowisku i dzieli się swoją kreatywnością, talentem i wykształceniem z otoczeniem. Twórczość artystyczną łączą z niwą naukową, pedagogiczną i publiczną. Dagmara Angier-Sroka prowadzi Otwartą Pracownię Sztuki w Galerii w Legnicy; Agnieszka Mazek związana jest pracą naukową i artystyczną z Wydziałem Sztuki UMCS w Lublinie, Jarosław Sankowski doktor w zakresie sztuk pięknych i malarstwa Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu współpracuje z młodzieżą. Marlena Promna jest cenioną twórczynią i animatorką Strefy Publicznej postrzeganej jako miejsca spotkań ludzi w ogólno użytkowym obszarze architektury miejskiej. Żałuję, że 14 Egeria nie wyłoniła dla wystawy żadnej rzeźby, ale zupełnie zabrakło rzeźbiarzy. Lukę w zakresie dzieł monumentalnych wypełniła formą i monumentalnym przesłaniem, nagrodzona Grand Prix, praca „Przyjaciele” Dagmary Angier-Sroki. Obraz opisany jako technika mieszana jest dla oglądającego sygnałem o dziele dojrzałym, pełnym, jednorodnym formalnie i bogatym inspiracjami. Ma na wystawie swego tytułowego i formatowego bliźniaka. Your browser may not support display of this image. Zdaniem Angier-Sroki, to przede wszystkim twarze odzwierciedlają serce i emocje. Odnajdujemy w nich przeżycia i doświadczenia. Twarze łączą dzieciństwo, młodość i starość. Wiele obnażają i ukrywają. Ukazują, co było i co dzieje się obecnie. Nagrodzony obraz demaskuje jak Laureatka „łowi spotkanych” i spontaniczne „chwyta ich charaktery”. Malarka ma dar obserwacji i słuchania napotykanych, czuje, czym żyją, czym się interesują i co przeżywają. Swoje spotkania Angier-Sroka przedstawia jako współczesną i nowoczesną materią malarską. Tworzywem są worki jutowe, płótna, materiały krawieckie, kleje i farby. Worki z juty są w obrazach strukturą organiczną, niczym ciało ludzkie z porowatą skórą obserwowane przez lupę. Autorka świadomie ufa swej dojrzałej intuicji i humanizuje tworzywo artystyczne. Doskonale gra strukturą i splotami, wyprodukowanej z naturalnych surowców juty. Użyte materiały łagodzą napięcia w percepcji dzieła dzięki gamie brązów, umbry naturalnej i palonej, jasnych ugrów i żółcieni. Malarka integruje podobrazie z kompozycją plastyczną. Dodaję łaty, szwy, stemple, napisy, sylaby i zgłoski mówi o swoim procesie twórczym Angier-Sroka. Juta nabiera naturalnej godności i kojarzy się z ciałem ludzkim, stając się forma i treścią dzieła portretowego. Wybory artystyczne sakralizują w pracach Angier-Sroki potoczne czynności fastrygowania, naszywania, zszywania, podszywania, wypełniania, przeszywania i przewlekania. Malarka nadaje im walor metacodzienności i znaczenia symboliczne. Na wystawie 14 Egerii są dwa obrazy portretowe „Przyjaciół”. Powstały z połączenia tego, co było rozdzielone, rozłączone, rozdarte i rozprute w życiu wewnętrznym, osobistym, rodzinnym lub społecznym – podaje Dagmara Angier-Sroka. Użyte barwy budują znaczenia symboliczne obrazów. Czerwień to miłość, namiętność, emocje, wrażliwość i rządze. Niebieski ukazuje błogostan, uduchowienie, Stwórcę – Boga, miłość, szacunek, dobroć i szczerość. Biel uosabia czystość, świętość, wolność, doskonałość, transparentność, dostojność. II nagroda ukazała wielki talent i świetny warsztat Agnieszki Mazek, obecnej na wystawie trzema subtelnymi grafikami w akwaforcie akwatincie, z nagrodzoną „Zagraj ze mną jeszcze raz” z 2007. Your browser may not support display of this image. Sądziłem, że inspiracja tematyczna dla pracy nagrodzonej pochodziła z filmu Braci Marx „Noc w Casablance”(1946) lub sztuki teatralnej Woody Allena wystawianej w Nowym Jorku (1972) a potem w Warszawie w reżyserii Hanuszkiewicza. Grafika Mazek nawiązuje do historii, ale kameralnej, intrygującej, bo własnej. Mazek subtelnie ukazuje w grafikach powrót do dziecięcych przeżyć i tamtych emocji. Jej grafiki to nowy gatunek twórczości. Oglądamy pamiętnik wizualny. Źródłem inspiracji dla osobliwego pamiętnika jest KTOŚ w wymiarze historycznym ale wciąż teraźniejszym, ale przede wszystkim emocjonalnie-intymnie-osobistym. Bodźcem dla grafiki „Zagraj ze mną jeszcze raz” była śmierć bliskiej dla Mazek osoby. Przeżycie przeniosło się w świat wspomnień i inspirowało do twórczości. Obraz stołu karcianego przywołuje wydarzenia z dzieciństwa i dobrą pamięć o tamtym życiu, nasyconym dynamiką powolności i szczęśliwości. Kameralna kompozycja Mazek, rysowana rylcem na blasze pokrytej woskiem, asfaltem i żywicą a trawiona w kwasie azotowym ma napięcie i nastrój zbudowane krzesłami przy stole opuszczonym przez bohaterów. Dla Laureatki Nagrody Starosty Ostrowskiego nieobecni gracze są rzeczywistymi, których delikatnie petryfikuje. Dla oglądającego – grafika niesie walor spotkania w przyszłości. Mazek ujmująco zaprasza oglądających grafikę do wnętrza swego obrazu. Zaskakująco piękne jest to, że Autorka dojrzale odtwarza dawne emocje nadając im metafizyczne i psychologiczne znaczenia. Ta grafika to wymowny symbol 14 Egerii. To krzyk o pragnieniu wyjścia z samotności. Wśród prac bez nagrody zwracauwaga Adama Czecha – „Pindos”. Ta świetna kompozycja malarska czeka na specjalne zaproszenie od spostrzegawczego wydawcy. Dzieło może wejść do rodziny plakatów. Z obrazu, wyłoni się rasowa i dojrzała grafika użytkowa, dla której, związany z Instytutem Sztuki Uniwersytetu Śląskiego Autor nie znalazł pomysłu podobnego do swej autorskiej, dawnej żyrafy. Żyrafa Czecha stała się istotą jego świata projektów. Jestem przekonany, że „Pindos” Your browser may not support display of this image. będzie podobnie jak wcześniejsza żyrafa, łącznikiem między projektowym niebem a skomercjalizowaną ziemią oraz symbolem malarskiej wyobraźni, piękna i potężnej autorskiej ekspresji. Władysław Serwatowski
