Sztuka betonowych miast

Wystawa w warszawskim Centrum Sztuki Współczesnej pokazuje, że bloki mieszkalne zbudowane z tzw. wielkiej płyty mogą być doskonałym źródłem artystycznych inspiracji. Zgromadzono prace zrealizowane w różnorodnych formach: od historycznych projektów architektonicznych, makiet, dokumentacji osiedli, poprzez Kroniki Filmowe z lat 1962-84 i wiersze Mirona Białoszewskiego, do filmów amatorskich, fragmentów teledysków, fotoreportaży, cyklów zdjęciowych, powieści hipertekstowej Sławomira Shutego, hip-hopu, komiksu, graffiti, kompozycji i instalacji. Stworzyły one wielowątkową opowieść o „maszynie do mieszkania”. Według słów kuratorów, Ewy Gorządek i Stacha Szabłowskiego, owa corbusierowska idea „doczekała się dwuznacznego urzeczywistnienia; modernistyczna utopia spełniła się na wielką skalę, ale jednocześnie uległa daleko idącej deformacji, czasem wręcz patologii. Bloki, wielka płyta, prefabrykowane budownictwo stało się w czasach najnowszych obiektem miażdżącej krytyki. Neguje się zarówno monotonną, „szarą”, „betonową” estetykę blokowisk, oferowane przez nie standardy, jak i zachowania społeczne generowane przez tego rodzaju otoczenie architektoniczne. W potocznej opinii bloki są wylęgarnią wszelkiego rodzaju patologii, z (sub)kulturą „blokersów” na czele”. Ponad 30 twórców uczestniczących w projekcie „Betonowe dziedzictwo. Od Le Corbusiera do blokersów” dostrzegło w tej odziedziczonej przestrzeni fascynujące motywy. Ich prace odwołują się do wspomnień albo projektują futurologiczne wizje, dotykają aspektów społecznych, ale także dokumentują i analizują, czerpią też z geometryzacji i homogeniczności przynależnej blokowiskom. W prezentacji uczestniczą: Bruno Althamer, Paweł Althamer, Andrzej Barański, Kuba Bąkowski, Miron Białoszewski, Brygada Kryzys, Rafał Bujnowski, Michał Budny, Mikołaj Długosz, Roch Forowicz, Agata Groszek, Ryszard Górecki, Nicolas Grosspierre, Aneta Grzeszykowska & Jan Smaga, Jarosław Jeschke, Katarzyna Józefowicz, Michał Kaczyński, Szymon Kobylarz, Jarosław Kozakiewicz, Maciej Kurak, Le Corbusier, Franciszek Mazur, Michał Mierzwa, Hieronim Neumann, PSF (Cezary Klimaszewski, Tomek Kozak, Tomasz Malec), Karol Radziszewski, Józef Robakowski, Sławomir Shuty, Julia Staniszewska, Jakub Stępień, Wiesław Stępień, Twożywo, Wojciech Wilczyk, Julita Wójcik, Maria Zbąska, Karolina Zdunek, Krzysztof Żwirblis. Warszawa, Centrum Sztuki Współczesnej, 29 czerwca – 2 września 2007, „Betonowe dziedzictwo. Od Le Corbusiera do blokersów”